İstanbul’un pek çok yerinden siluet halinde görülen İstanbul Adaları, gerek Ada halkına gerek günü birlik gelen turistlere ulaşım açısından sıkıntılı zamanlar yaşatıyor. Pek çok kez medyaya da yansıyan hem Adalar’a ulaşım hem de ada içi ulaşım sorunları, WRI Türkiye Sürdürülebilir Şehirler tarafından hazırlanan bir çalıştay ile masaya yatırıldı.

Adalar Kent Konseyi, Adalar’da ulaşım sorunlarına bir çözüm geliştirmek için WRI Türkiye Sürdürülebilir Şehirler ile işbirliği gerçekleştirdi. 16 Haziran 2016 Perşembe günü gerçekleşen etkinliğe Ada halkıyla birlikte Adalar Kaymakamı Hikmet Dengeşik, Adalar Belediye Başkanı Atilla Aytaç, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Adalar Belediyesi, deniz ulaşımı işletmecileri, faytoncular, çeşitli sivil toplum kuruluşları ve akademisyenler katıldı. Tam gün süren ‘Sürdürülebilir Ulaşım Çalıştayı’nda, ulaşım açısından en öncelikli sorunlar tespit edildi ve çözüm önerileri ortaya kondu.

Açılış konuşması yapan Adalar Belediye Başkanı Atilla Aytaç, Adalar’ın ulaşım ana planı eksikliğinden kaynaklı sorunların biriktiğini belirtti. Yaya ağırlıklı bir ulaşım yapısının olduğunu altını çizen Aytaç, ana arter eksikliğine de değinirken her geçen gün artan akülü araç kullanımına da dikkat çekti. Kaymakam Hikmet Dengeşik ise, ana kara ile bağlantısı olmayan Adalar’ın deniz ulaşımına ne kadar bağlı olduğunu vurguladı.

Adalar’da Hemen Çözülmesi Gereken İlk Üç Sorun: Fayton, Elektrikli ve Motorlu Araçlar, Güvenlik

Nisan ayında düzenlenen Adalar Halk Katılım Toplantısı’nın sonucunda 10 farklı başlık belirlenmişti: güvenlik, konfor, deniz ulaşımı, bisiklet, elektrikli ve motorlu araçlar, fayton, yaya, yönetim, farkındalık ve turizm. Çalıştay katılımcıları bu 10 ulaşım sorunu arasından en acil çözülmesi gereken üç sorunu fayton, elektrikli ve motorlu araçlar ile güvenlik olarak belirledi.  Çalıştayın devamında ise katılımcılar, farklı gruplara ayrılarak belirlenen 10 sorun başlığının altındaki acilen çözülmesi gereken ilk üç sorunu tartıştı, bunlara yönelik çözüm önerileri ve stratejiler geliştirdi. Günün sonunda her gruptan bir kişi gruplarında ön plana çıkan sorunlar ile çözüm önerilerini diğer tüm katılımcılar ile paylaştılar.

Adalar’ın en önemli ulaşım sorunları:

1. Güvenlik: Trafik yönetiminden sorumlu kadrolar yetersiz,
2. Konfor: Şehir Hatları dışında (Mavi Marmara, Prens Tur vs) kışın ve yazın rahat seyahat edilebilecek bir ortam eksikliği; araçlar çoğu zaman gürültülü, havasız ve sağlık koşulları açısından yetersiz,
3. Deniz Ulaşımı: Engelli, yaşlı ve öğrenci ücret tarifesinin değiştirilmesi gerekiyor,
4. Bisiklet: Bisiklet kullanımı için trafik işareti, yönlendirme ve sinyalizasyon sistemi eksik,
5. Elektrikli ve Motorlu Araçlar: Toplu hizmet verilecek bir çözüm henüz düşünülmedi,
6. Fayton: Faytonculukla ilgili fiyat tarifesini, faytoncuların düzeni, ahırların standartları ve faytondan kaynaklanan çevre sorunlarının denetim ve yönetimi eksik,
7. Yaya: Adalar içinde diğer ulaşım türleri ile yayalar arasında çatışma yaşanıyor
8. Yönetim: Geliştirilen planlar ve düzenlemelerde Adalar halkının da görüşü alınmalı. Bununla birlikte denetim eksikliğinin giderilmesi gerekiyor,
9. Farkındalık: Engelli, yaşlı ve küçük çocuklar açısından ulaşım talep ve ihtiyaçları dikkate alınmalı,
10. Turizm: Adalar içinde turistlere yönelik dünya standartlarına uygun ulaşım çözümleri eksik.

Çalıştay katılımcılarının ulaşım sorunlarına yönelik çözüm önerileri:

1. Güvenlik: Adalar’a yeterli sayıda yetişmiş trafik güvenlik ekibi tahsil edilmeli; bu ekip de belediye ile koordineli çalışmalı,
2. Konfor: Firmalar, deniz yolu araçlarının standartlarını yükseltmeli; Ada halkından oluşan bir denetim mekanizması kurulmalı,
3. Deniz Ulaşımı: Ücret tarifeleri, ihtiyaç ve taleplere göre yeniden düzenlenmeli,
4. Bisiklet: Trafik il müdürlüğünden tabela gibi sinyalizasyon araçları talep edilmeli,
5. Elektrikli ve Motorlu Araçlar: Öncelikle mevzuattaki boşluklar kontrol altına alınmalı sonra bisiklet ön plana çıkarılarak motorlu araç kullanımı azaltılmalı,
6. Fayton: Yönetmelikler uygulanmalı ve denetlenmeli; Adalılar kendi içinde örgütlenip faytonlara yönelik yeni bir yönerge hazırlamalı,
7. Yaya: Belli bölgeler sadece yayalara açık olmalı, diğer araçlar ise farklı güzergahlara yönlendirilmeli,
8. Yönetim: Demokratik katılım arttırılmalı; sivil toplum kuruluşlar ise güçlü bir duruş sergilemeli,
9. Farkındalık: Adalılar kendi içinde bilinçlendirme çalışmaları yapmalı; uygun yerlere afiş ile bilgilendirme yapmalı,
10. Turizm: Turistik taşımacılıkta evrensel ilkelere sadık kalınmalı ve personellerin yetkinleşmeli için eğitim düzenlenmeli.

WRI Türkiye Sürdürülebilir Şehirler uzmanları tarafından  ‘Adalar’da Sürdürülebilir Ulaşım Çalıştayı’nın çıktılarından oluşan bir rapor hazırlanacak. İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve Çevre ve Şehir Bakanlığı’nın ilgili birimleri ile paylaşılacak olan bu raporun, Adalar’da yaşanan ulaşım sorunlarına kalıcı çözümler geliştirilmesine katkıda bulunması hedefleniyor.